Κάστρο Κοσκινά

Το Κάστρο του Κοσκινά (γνωστό και ως Κάστρο της Νικαριάς ή Κάστρο της Μεσαριάς) υψώνεται πάνω από το χωριό Κοσσοίκια, στην περιοχή του Ευδήλου, και αποτελούσε το ισχυρότερο οχυρωματικό έργο της βυζαντινής πόλης Δολίχης. Χτίστηκε τον 10ο αιώνα από τους Βυζαντινούς, με σκοπό τον έλεγχο της ενδοχώρας αλλά και των θαλάσσιων δρόμων της Ικαρίας. Για αιώνες, υπήρξε απόρθητο και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην άμυνα του νησιού. Τελικά, έπεσε στα χέρια των Γενουατών, μεταξύ 1362 και 1481, ύστερα από προδοσία, παρά τη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων – ακόμη και των γυναικών που πολέμησαν. Σήμερα, διασώζονται τμήματα του τείχους και στο εσωτερικό του βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Δοργανά, μονόκλιτη καμαροσκεπή βασιλική, όπου έχουν ενσωματωθεί κίονες αρχαίων κτισμάτων. Η ιστορία του κάστρου έχει περάσει στη λαϊκή μνήμη μέσα από θρύλους και μεσαιωνικά δημοτικά τραγούδια· πιο γνωστή είναι η «ρίβα του Κάστρου της Νικαριάς», που αφηγείται την άλωση των ικαριώτικων κάστρων από τους Γενουάτες.