Πύργος του Πιτυούς

Ο μεσαιωνικός Πύργος του Πιτυούς, στη βόρεια Χίο, θεωρείται ο μεγαλύτερος αμυντικός πύργος της νησιωτικής Ελλάδας και χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Χτισμένος σε βραχώδες ύψωμα με θέα το πέρασμα Χίου–Μικράς Ασίας, κατείχε στρατηγική θέση. Έχει ύψος 13 μέτρα και πολυγωνικό σχήμα με 16 πλευρές. Το ισόγειο περιλαμβάνει δύο αποθήκες και μία στέρνα για συλλογή βρόχινου νερού μέσω πήλινου αγωγού. Ο όροφος διαθέτει δύο θολοσκεπείς αίθουσες που επικοινωνούν μεταξύ τους και με το δώμα, ενώ η πρόσβαση γινόταν από ανώτερη είσοδο μέσω φορητής σκάλας. Στην οροφή διακρίνονται επάλξεις και περίδρομος για τους αμυνόμενους. Ο πύργος γνώρισε τρεις κατασκευαστικές φάσεις: αρχικά, με ξύλινα πατώματα και κεραμοσκεπή, αργότερα, με ενισχυμένους τοίχους και πολυγωνική κάτοψη, και, τελικά, με θολωτούς χώρους. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν κεραμική του 14ου - 16ου αιώνα, νομίσματα του 14ου αιώνα και αντικείμενα καθημερινής και στρατιωτικής χρήσης.